Τι είναι η σκιά;
Όλοι μας γεννιόμαστε ως μια ολότητα και ευελπιστούμε να πεθάνουμε, ως μια ολότητα. Συνήθως, όμως στην αρχή του δρόμου μας ,γνωρίζουμε τα πράγματα και το περιβάλλον μας τα χωρίζει σε καλό και κακό και τότε αρχίζει να δημιουργείται η σκιά. Αυτά τα απαράδεκτα χαρακτηριστικά που έχουμε αρνηθεί δεν εξαφανίζονται, απλώς συγκεντρώνονται στις σκιερές γωνίες, της προσωπικότητας μας. Αφού μείνουν κρυμμένα για ένα μακρύ διάστημα, κάποια στιγμή αποκτούν δική τους υπόσταση και δική τους ζωή. Η σκιά περιλαμβάνει το περιφρονημένο κομμάτι της υπόστασης και της συνείδησης μας. Το ενεργειακό της δυναμικό είναι εξίσου δυνατό με το εγώ και τότε εκρήγνυται και ξεφεύγει από τον έλεγχό μας. Όταν η σκιά αυτονομείται, γίνεται ένα τρομερό τέρας μέσα στον ψυχισμό μας, δρα στο συναίσθημα μας και μας υποβιβάζει.
Η σκιά είναι το προσωπικό ασυνείδητο είναι όλες οι επιθυμίες και οι συγκινήσεις που δεν συμβιβάζονται με τις κοινωνικές αρχές και την ιδανική μας προσωπικότητα, όλα όσα ντρεπόμαστε όλα όσα δεν θέλουμε να ξέρουμε για τον εαυτό μας .Είναι ευνόητο ότι όσο πιο στενή και περιοριστική είναι η κοινωνία που ζούμε τόσο ευρύτερη, θα είναι η σκιά μας. Είναι ένα αρχέτυπο με διεθνή γλώσσα, όπως και ο κλέφτης, ο λωποδύτης , ο κακός, ο βίαιος ,ο μάτσο, η πόρνη ,κ.λ.π.
Πως αναγνωρίζουμε τις σκιές μας;
Μπορούμε να μάθουμε για τη Σκιά μέσα από τα όνειρά, οτιδήποτε συμβαίνει στο υποσυνείδητο, συμβολικά εκτυλίσσεται στα όνειρά και η εργασία με τα όνειρα είναι ένας τρόπος να αποκτήσουμε γνώση για τη Σκιά. Η σκιά παρουσιάζεται στα όνειρα προσωποποιημένη σαν ένα κατώτερο ή πολύ πρωτόγονο άτομο , κάποιος με δυσάρεστες ιδιότητες ή κάποιος που αντιπαθούμε.
Ένας άλλος τρόπος να αναγνωρίσουμε τη Σκιά, είναι μέσα από τις προβολές. Οτιδήποτε αισθανόμαστε ως κατωτερότητα, δεν το βλέπουμε σε μας άλλα το προβάλουμε, στους άλλους. ΄Όλα τα περιεχόμενα που εισβάλουν στο μυαλό μας άλλα δρουν προ-βλητικά, δεν αντιλαμβανόμαστε ότι έχουν να κάνουν με εμάς και ταυτίζουμε το αρνητικό χαρακτηριστικό, που δεν αποδεχόμαστε για τον εαυτό μας, σε κάποιον άλλον.
Δεν μπορεί κανείς να ζήσει χωρίς σκιά. Όσο πιο μεγάλο είναι το δέντρο τόσο πιο μεγάλη σκιά. Ο Γιουνγκ το 1945 έδωσε για τη σκιά το ορισμό, ότι είναι αυτό που κάθε άνθρωπος εύχεται στον εαυτό του να μην είναι. Η σκιά μπορεί να εκφραστεί, ως το αρνητικό μέρος της προσωπικότητας μας, είναι το σύνολο των πλευρών που θα θέλαμε να φύγουν από πάνω μας, οι αδυναμίες μας.
Τι είναι η προβολή;
Η λέξη “προ-βολή“, είναι πολύ χαρακτηριστική και σημαίνει κάτι που είναι κοντά σου, πάνω σου, που το κρατάς, το ρίχνεις μακριά. Η προβολή είναι μια αυτόματη διαδικασία που δρα χωρίς τη συνειδητή θέληση από τον χώρο του υποσυνείδητου. Είναι ένας αμυντικός μηχανισμός που μεταφέρει στους άλλους οποιαδήποτε συμπεριφορά, συναισθήματα, κριτική και ιδέες που έχουμε απορρίψει στο υποσυνείδητο μας και μας κάνει να βλέπουμε αυτά τα χαρακτηριστικά στους άλλους. Η προβολή κάνει τον κόσμο και την ιδέα για τον εαυτό μας, ασφαλή. Είναι όπως όταν προβάλλεται μία ταινία σε μία οθόνη στον κινηματογράφο. Η οθόνη είναι και παραμένει πάντα άσπρη. Και από το μηχάνημα προβάλλονται οι εικόνες-σκιές της ταινίας πάνω στο άσπρο πανί. Το ίδιο συμβαίνει και με τις Σκιές, είναι κοντά μας, μέσα μας, αλλά τις ρίχνουμε, τις προβάλλουμε μακριά από εμάς, στους άλλους. Έτσι βλέπουμε στους άλλους τα δικά μας σκοτεινά μέρη, που ασυνείδητα τους στείλαμε.
Η προβολή λειτουργεί σαν ένα μαγικό βέλος.
Η Marie-Loise von Franz, ψυχαναλύτρια, συνεργάτιδα και φίλη του Jung, είχε πει ότι η προβολή είναι σαν ένα μαγικό βέλος. Αν αυτός που στοχεύετε έχει την κατάλληλη υποδομή, τότε το βέλος κολλάει και μια παράξενη σχέση αρχίζει ανάμεσα σε σας και σε αυτόν που δέχτηκε το βέλος σας: ‘’Βρήκατε τον ήρωα σας, τον δράστη σας, τον Δάσκαλό σας’’.
Αν αυτός που στείλατε το βέλος, δεν έχει σημείο με την κατάλληλη υποδομή, τότε το βέλος δεν θα σταθεί πουθενά, αλλά θα τον διαπεράσει και θα φύγει. Από την άλλη, όταν κάποιος άλλος μας ρίξει την δική του προβολή, αν ακουμπήσει πάνω μας, αν βρει το αντίστοιχο σημείο πάνω μας, γίνεται προσβολή και μας ενοχλεί. Αν ενοχληθούμε με κάτι που μας λένε οι άλλοι, είναι γιατί στο βάθος του εαυτού μας πιστεύουμε ότι είναι αλήθεια. Το πιστεύουμε αυτό για τον εαυτό μας και δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να μας κάνει να φοβόμαστε,ή να θυμώνουμε κ.τ.λ.
Τι είναι το φαινόμενου του καθρέφτη;
Όλοι είναι καθρέφτες μας, μόνο καθρέφτες υπάρχουν, γιατί όλοι είμαστε ένα. Μόνο νομίζουμε, πιστεύουμε, ότι είμαστε διαχωρισμένοι ο ένας από τον άλλο, αλλά αυτό είναι μόνο ένα πρόγραμμα του σκεπτόμενου νου. Αν μπορείς να πας πέρα από τον σκεπτόμενο νου, αρχίζεις να γελάς, γιατί ξέρεις ότι δεν είσαι εσύ αυτό και είναι πολύ απελευθερωτική αυτή η αίσθηση, είναι πάρα πολύ απελευθερωτική.
Γιατί αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε τα καθρεφτίσματα, οι άνθρωποι λειτουργούν σαν καθρέφτες, στέλνουν τις προβολές τους σε μας και εμείς καθρεφτίζουμε τις δικές τους προβολές. Όλοι είμαστε καθρέφτες ο ένας του άλλου.
Όσο λοιπόν πιο καθαρός και ουδέτερος καθρέφτης γινόμαστε όταν νοιώθουμε την προβολή, ξέρουμε και τι είναι, γιατί έχουμε δουλέψει το ίδιο θέμα που είναι το ίδιο με τη Σκιάς μας. Η Σκιά είναι αυτό που μας ορίζει και δεν γίνεται να την εξαφανίσουμε,οι σκιές είναι αυτές που μας κάνουν μοναδικούς, απλά χρειάζεται να τις ξέρουμε. Τι είναι δικό μου τι είναι δικό σου.
Γιατί η Σκιά που δεν ξέρουμε δημιουργεί μια προβολή.;
Αυτό που δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε, θεωρούμε ότι δεν μας ανήκει, αυτό είναι που στην πραγματικότητα προβάλλουμε. Είναι σκοτεινά σημεία του εαυτού μας που επηρεάζουν την πραγματικότητα μας. Οι προβολές είναι επίσης ο λόγος που πολλοί άνθρωποι παρατηρούν το ίδιο συμβάν, αλλά ο καθένας βλέπει διαφορετικά πράγματα και έχει διαφορετική άποψη. Η εργασία σε σχέση με τη Σκιά, είναι ότι θέλουμε να γίνουμε πιο συνειδητοί σε αυτό που συμβαίνει στο υποσυνείδητο. Και αυτό που υπάρχει στο υποσυνείδητο κομμάτι, είναι ο μη τόσο ωραίος εαυτός μας, ο εαυτός που δεν μας αρέσει να δείχνουμε στον κόσμο, ο εαυτός που μας αρέσει να κρύβουμε πίσω από τη μάσκα.
Εκτός από τις σκοτεινές σκιές υπάρχουν και οι φωτεινές σκιές
Τι σημαίνει αυτό: Στη σκιά μας δεν βάζουμε μόνο τα αρνητικά μας στοιχεία βάζουμε και τα θετικά. Στην περίπτωση αυτή δεν κριτικάρουμε έντονα, αλλά θαυμάζουμε υπερβολικά. Είναι άλλο πράγμα να αναγνωρίζουμε και να εκτιμάμε τα καλά στοιχεία των άλλων και άλλο πράγμα να τους θαυμάζουμε υπέρ το δέον, να τους θεοποιούμε.
Αν αισθανόμαστε κατά βάθος ότι κάποιος έχει ένα χαρακτηριστικό, που εμείς ποτέ δεν θα είχαμε στη ζωή μας, έχουμε βάλει αυτό το χαρακτηριστικό, όποιο και να είναι, στη σκιά μας. Δεν επιτρέπουμε σε αυτό το χαρακτηριστικό να εκφρασθεί στη ζωή μας. Το θαυμάζουμε σε κάποιους άλλους και το προβάλλουμε σε άλλους. Έτσι δημιουργείται η Φωτεινή Σκιά.
Μόλις οι προβολές έρθουν στη περιοχή της συνείδησης μας, δηλαδή τις δούμε, τις αναγνωρίσουμε, και αναλάβουμε την ευθύνη των προβολών μας, η σκιά εξαφανίζεται και έτσι μεγαλώνει και το εύρος της συνείδησης, ενώ μικραίνει η περιοχή του ασυνειδήτου. Η ψευδαίσθηση μας μειώνεται και η σχέση μας με τον κόσμο γίνεται πιο πραγματική.
Η δουλειά με τη σκιά είναι τόσο σημαντική
Βγάζοντας την σκιά από την αφάνεια, σημαίνει ότι φέρνουμε στην επιφάνεια όλες μας τις δυνατότητες που έχουμε στο ‘εγώ’. Το συνειδητό εγώ είναι μία μάσκα που φτιάξαμε τεχνητά γι αυτό είναι και πολύ περιορισμένο, γιατί δεν περιλαμβάνει τις δυνατότητες και τις ικανότητες του ψυχισμού μας.
Το να κατορθώσουμε να φέρουμε στη επιφάνεια την σκιά, σημαίνει ότι φέρνουμε και τον πλούτο του άγνωστου μέχρι τώρα σε εμάς ψυχισμού μας. Φοβόμαστε τόσο πολύ επειδή νομίζουμε ότι θα υπερισχύσει, φοβόμαστε ότι δεν θα μπορέσει το εγώ να κυριαρχήσει αυτή τη συγκινησιακή φόρτιση. Φοβόμαστε την Σκιά επειδή δεν μπορούμε να έχουμε τον έλεγχο αυτής της συναισθηματικής φόρτισης.
Με το που την ανεβάζουμε όμως στο συνειδητό, διασκεδάζουμε τους φόβους μας και η σκιά σταματάει να είναι απειλή.
Η σκιά μας κυριαρχεί όσο παραμένει στη σκιά.
Η αναγνώριση όμως και η απορρόφηση της σκιάς μας εμπλουτίζει, μας ενδυναμώνει, μας ελευθερώνει, μας ολοκληρώνει. Δηλαδή, στην πραγματικότητα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο από αυτό που φοβόμαστε.
Με το να αποδεχτούμε τη σκιά, γίνεται φως. Ο στόχος είναι να θυμηθούμε την ολότητα, έχει να κάνει με την ενθύμηση, και αυτό που πιστεύουμε ότι είναι κακό, στην πραγματικότητα μόνο φως είναι.Το χρυσάφι είναι στο σκοτάδι. Η εργασία με τη Σκιά είναι πολύ σημαντικό θέμα, το οποίο πρέπει να επεξεργαστούμε σε βάθος και να το βιώσουμε. Όταν βαδίζουμε στην κοιλάδα των σκιών να θυμόμαστε ότι τη σκιά τη ρίχνει ένα φως. Έχουμε μέσα μας και τις Σκιές και το φως και αυτό είναι που μας κάνει μοναδικούς.
Κάθε σκιά που έχουμε, εμπεριέχει και ένα δώρο;
Όλα έχουν ένα δώρο. Και όταν ξέρουμε τις Σκιές μπορούμε να καταλάβουμε και το δώρο που περιέχει.Από την άλλη έχουμε και τις κληρονομημένες, τις γενεαλογικές και πολιτισμικές μας σκιές. Στη χριστιανική Παράδοση για παράδειγμα μας μαθαίνουν ότι όλοι είμαστε αμαρτωλοί, εξ αιτίας του προπατορικού αμαρτήματος. Είναι στο σύστημά μας, ‘’μας πέταξαν από τον Παράδεισο, εκ πέσαμε της Χάρης’’. Στη δυτική παράδοση αυτό είναι κληρονομημένη σκιά ουσιαστικά.
Έτσι στην εργασία με τη Σκιά εκτός από τις σκοτεινές και τις φωτεινές Σκιές, υπάρχουν και οι γενεαλογικές και πολιτισμικές σκιές.
Λίγα λόγια για μένα :
Γεια σας είμαι η Τζέσικα Μαργαρίτη ψυχοθεραπεύτρια με Jugian προσανατολισμό. Εξειδικεύομαι στην Κλινική Εκφραστική Θεραπεία μεσώ Τεχνών (Expressive Art Therapy) που συνδυάζει την αναλυτική ψυχολογία του βάθους του Carl Jung με την Gestalt. Μου αρέσει πολύ να δουλεύω με τους ανθρώπους μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι , τις μινιατούρες και τη μέθοδο Jugian Sandplay. Έχω εκπαιδευτεί στην προσωποκεντρική και τη βιωματική μέθοδος Focusing. Οπως και στην Συστημική Αναπαράσταση του Bert Hellinger.
Το 2008 ίδρυσα το Κέντρο Έντεχνης Δράσης που μέχρι και σήμερα είναι ένας χώρος, πνευματικότητας, τέχνης και ψυχοθεραπείας. Στις υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι η Συμβουλευτική και η Ψυχοθεραπεία ατομικά δια ζώσεις άλλα και εξ αποστάσεως (online). Διοργανώνουμε πρωτοποριακά ομαδικά σεμινάρια και κλειστές ομάδες ψυχοθεραπείας.
Στις αγαπημένες μου διοργανώσεις είναι οι Εναλλακτικές διακοπές μέσω τεχνών.
Από την πολυετή εξερεύνηση μου στο χώρο τον Εναλλακτικών Θεραπειών ξεχώρισα τη Σαμάνικη Διδασκαλία και συνέθεσα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Shamanic Practitioner Training με πιστοποίηση από τον διεθνή οργανισμό, International Practitiners of Holistic Mendicine IPHM.
