Διαταραχές πρόσληψης τροφής : Τι είναι και πως εξελίσσονται;

Έντεχνη δράση άρθρο ψυχοθεραπείας

Τι εννοούμε με τον όρο διαταραχές πρόσληψης τροφής;

Μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν δυσκολίες στη συναισθηματική έκφραση και στην επικοινωνία, με αποτέλεσμα να στρέφονται στον τρόπο με τον οποίο διατρέφονται, για να εκδηλώσουν σκέψεις και συναισθήματα. Έτσι, αναπτύσσουν τις λεγόμενες διαταραχές πρόσληψης τροφής, δηλαδή παθολογικές καταστάσεις διατροφικής συμπεριφοράς, κατά τις οποίες μεταβάλλεται ο τρόπος αντίληψης της διατροφής για σύνθετους ενδοπροσωπικούς λόγους, που αφορούν κυρίως τη συναισθηματική στάση απέναντι στον εαυτό τους και στους άλλους. Το φαγητό λοιπόν δε συνδέεται μόνο με την επιβίωση και με την απλή απόλαυση, αλλά γίνεται κάτι εξαιρετικά πολύπλοκο.

Πως ταξινομούνται οι διαταραχές πρόσληψης τροφής;

Οι διαταραχές λοιπόν πρόσληψης τροφής είναι επίσημα αναγνωρισμένες και ενταγμένες στα σχετικά διαγνωστικά εγχειρίδια. Είναι χρήσιμο να γίνει μια απόπειρα ταξινόμησης και μια σύντομη περιγραφή τους, ώστε να αποσαφηνιστεί το είδος τους και ο διαχωρισμός μεταξύ τους. Τα γνωρίσματα λοιπόν των κυριότερων διαταραχών πρόοληψης της τροφής είναι τα ακόλουθα:
• Νευρική ανορεξία (ή ψυχογενής ανορεξία): μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής, ακραία επίσχναση, εμμονή με το βάρος και το σχήμα του σώματος, χρήσεις διάφορων ρυθμιστικών μεθόδων για την αποβολή ή καύση της τροφής που λήφθηκε.
• Νευρική βουλιμία (ή ψυχογενής βουλιμία): φυσιολογικό σχετικά βάρος, εμμονή με το βάρος και το σχήμα του σώματος. Εκδηλώνεται ξέσπασμα σε έντονα υπερφαγικά επεισόδια, που ακολουθούνται από χρήσεις διάφορών ρυθμιστικών μεθόδων για την αποβολή ή καύση της τροφής που λήφθηκε.
• Καταναγκαστική/επεισοδιακή υπερφαγεία( γνωστή και ως αδηφαγική διαταραχή): εμμονή με το βάρος του σώματος, μόνιμη ενασχόληση με την τροφή, στην οποία το άτομο καταφεύγει με την παραμικρή αφορμή, λήψη υπερβολικής ποσότητας τροφής (είτε με την μορφή επεισοδίων είτε με την λήψη μικρών ποσοτήτων τροφής), χωρίς όμως να συνοδεύεται από χρήσεις διάφορων μεθόδων για την αποβολή ή την καύση της τροφής που λήφθηκε.

Ποια είναι τα κυρία χαρακτηριστικά στις διαταραχές πρόσληψης τροφής;

Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι κεντρικό τους χαρακτηριστικό είναι φαινομενικά η κατανάλωση του φαγητού αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για
άλλα γνωρίσματα, όπως:
• Η άσκηση ελέγχου πάνω στη ζωή μας (κάνω δίαιτα, άρα κάτι μπορώ να
κρατήσω υπό τον έλεγχό μου)
• Ο παραμερισμός του ελέγχου στην πρόσληψη τροφής, από αντίδραση σε
μια ζωή που κυλάει υπό ασφυκτικούς ελέγχους (το ρίχνω στο φαγητό για
να ξεχαστώ, να χαθώ, να αφεθώ)
• Η πρόθεση να τραβήξουμε την προσοχή των άλλων, να τους τιμωρήσουμε
για κάτι (π.χ. επειδή αδιαφόρησαν για μας)
• Η αναζήτηση παρηγοριάς, όταν απουσιάζει η πραγματική συναισθηματική υποστήριξη, κτλ.

Η κατανάλωση τροφής γίνεται τις περισσότερες φορές συμβολικά, ως μια λαθεμένη τακτική, για να καλυφθεί ένα συναισθηματικό κενό του ατόμου η για να μεταδοθεί ένα μήνυμα – ως συμπεριφορά δηλαδή προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους.

Τι προκαλεί τις διαταραχές πρόσληψης της τροφής;

Η εκδήλωση μιας διαταραχής στην πρόσληψη τροφής δεν είναι μια συνειδητή απόφαση που παίρνει κάποιος, με σκοπό να βελτιώσει τη ζωή του. Είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης ενός αριθμού παραγόντων, οι οποίοι θα οδηγήσουν στη διαταραγμένη διατροφική συμπεριφορά με αφορμή συνήθως ένα τραυματικό γεγονός, την έκθεση δηλαδή σε μια κατάσταση που το άτομο ψυχολογικά δυσκολεύεται να τη διαχειριστεί.

Άλλοι, συγκεκριμένοι παράγοντες για τις διαταραχές στην πρόσληψη τροφής είναι οι ακόλουθοι.

  •  Γενετική προδιάθεση. Πρώτα από όλα έχει διαπιστωθεί ότι μερικοί άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση αυτών των διαταραχών.
  •  Βιολογικά αίτια. Μια δεύτερη υπόθεση είναι σχετική με τα βιολογικά αίτια.
    Για παράδειγμα, στις σοβαρές μορφές ανορεξίας έχει εντοπιστεί ένα γονίδιο, που εμπλέκεται στη μεταφορά της νοραδρεναλίνης. (Marrazzi & Luby, 1986), (Hardy και Waller (1988)
  •  Ψυχολογικά αίτια. Όμως για την εμφάνιση διαταραχών στην πρόσληψη τροφής τα πιο κυρίαρχα είναι τα ψυχό-συναισθηματικά αίτια. Όσοι πάσχουν από διατροφικές διαταραχές, και κυρίως από νευρική ανορεξία, έχουν ιδιαίτερα έντονα ψυχολογικά χαρακτηριστικά.
  •  Οικογένεια. Στην εκδήλωση των διαταραχών πρόσληψης τροφής, μεγάλο και πολλαπλό ρόλο διαδραματίζει και η οικογένεια από την οποία προέρχεται ο ασθενής. Είναι πιθανό η διαταραχή να εκδηλώνεται ως σύμπτωμα άλλων δυσλειτουργιών. Σ’ αυτή την περίπτωση συχνά η οικογένεια ενδέχεται είτε να χρησιμοποιεί την παθολογική κατάσταση. Για να παρακάμπτει τα άλλα προβλήματα είτε να τη μεταχειρίζεται ως ένα μέσο για να διατηρεί την ισορροπία της.
  •  Το ευρύτερο ανθρώπινο περιβάλλον. Τα επαγγέλματα “υψηλού κινδύνου” στα οποία ανήκουν όσα βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην εξωτερική εμφάνιση (τραγουδιστές και τραγουδίστριες, αθλητές, γυμναστές, χορευτές μοντέλα, άτομα που εμφανίζονται στην τηλεόραση κ.τ.λ)
  •  Κακοποίηση. Με αφορμή την αναφορά του ρόλου της οικογένειας θα πρέπει να γίνει λόγος και για κάτι άλλο: υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο ανορεξικός να έχει υποστεί κάποια μορφή κακοποίησης (Kenardy & Ball,1998). Μια τέτοια εμπειρία ενεργοποιεί υποσυνείδητες συμπεριφορές που μπορούν να χαρακτηριστούν αυτοκαταστροφικές. Όπως ή απόπειρα για επανόρθωση και αναπλήρωση της χαμένης αυτοεκτίμησης .Τέλος, στο ιστορικό των ανορεξικών συχνά απαντούν περιστατικά λεκτικής κακοποίησης που αφορούν το σωματικό βάρος.
  • Η δίαιτα. Η εκδήλωση της νευρικής ανορεξίας ξεκινάει πάντα με τη δίαιτα.
    Τόσο, που η δίαιτα δε θεωρείται πλέον μόνο η αφορμή για την εκδήλωση
    της νόσου αλλά και το αίτιο της. Έχει παρατηρηθεί ότι το 1/3 όσων κάνουν δίαιτα θα καταλήξουν στο σημείο να αναπτύξουν κάποια μορφή διαταραχής πρόσληψης της τροφής. Οπότε και θεωρείται πλέον ότι τα στοιχεία της δίαιτας (κίνητρα, εκτέλεση, συναισθήματα που τη συνοδεύουν) έχουν ιδιαίτερη σημασία για την εκδήλωση της ανορεξίας.
  •  Τα ΜΜΕ. Φορείς των αξιών που εξιδανικεύουν την ισχνότητα, είναι φυσικά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση, περιοδικά, διαδίκτυο κτλ.).

Κοινοποιήστε το Άρθρο

Εγγραφειτε στο
Newsletter

  • This field is for validation purposes and should be left unchanged.

Προσέχεις Εκδηλώσεις

Σχετικά Άρθρα

Έντεχνη δράση άρθρο ψυχοθεραπείας

Απώλεια : Το συναίσθημα της πλήρους αποδιοργάνωσης

Απομάκρυνση Μικροεφαρμογή το νόημα της ζωής μας και ο σκοπός της ύπαρξής μας αρχίζει να αλλάζει. Μπορούμε να θεωρήσουμε ακόμα και ότι δεν υπάρχει λόγος να ζούμε. Πράγματα που κάποτε μας ενδιέφεραν δεν υπάρχουν για μας πια. Αντίθετα μπαίνουν στη ζωή μας πράγματα που δεν είχαν καμία σημασία για μας.

Διαβάστε το άρθρο »
Έντεχνη δράση άρθρο ψυχοθεραπείας

Η τέχνη της οικειότητας

Στη σύγχρονη ζωή η οικειότητα έχει γίνει σπάνιο πράγμα. Οι άνθρωποι που νιώθουν στριμωγμένοι ζητούν συχνά «ψυχολογικό» χώρο και αποστάσεις. Έτσι αποσύρονται ή καταφεύγουν στην τελετουργική ζωή χρησιμοποιώντας την τεχνική του «κρατήματος των αποστάσεων»

Διαβάστε το άρθρο »
Έντεχνη δράση άρθρο ψυχοθεραπείας

Το θάρρος της ψυχής

Το θάρρος μας βοηθά να μην πρέπει να είμαστε πάντα ο καλύτερος όλων. Εστιαζόμαστε πλέον στο να είμαστε ανά πάσα στιγμή τόσο καλοί, όσο μας είναι δυνατόν. Αν είμαστε γενναίοι, μας είναι αδιάφορο αν οι γείτονες μας επαινέσουν για το πόσο θαυμάσιοι είμαστε

Διαβάστε το άρθρο »
Έντεχνη δράση άρθρο ψυχοθεραπείας

Τι ορίζετε ως σύστημα, τι είναι η συστημική αναπαράσταση;

Κάθε σύστημα έχει συγκεκριμένη τάξη Η ‘ψυχοθεραπευτική’ αυτή μέθοδος του Bert Hellinger βασίζεται στη θεωρία πως όλα όσα βρίσκονται στους εκδηλωμένους κόσμους ανήκουν σε ένα σύστημα, το οποίο, για να

Διαβάστε το άρθρο »