Τι είναι το Εγώ σύμφωνα με την Αναλυτική Ψυχολογία;
Ο Jung είδε το “Εγώ” ως το κέντρο της συνείδησης. Το οποίο περιέχει τη συνειδητή υπάρχουσα πραγματικότητα και μια αίσθηση της προσωπικής μας, ταυτότητας. Είναι ο διοργανωτής και διαχειριστής των σκέψεων και των διαισθήσεων. Εμπεριέχει συναισθήματα , αισθήσεις και έχει πρόσβαση σε καλά κρυμμένες αναμνήσεις. Επίσης είναι ο φορέας της προσωπικότητας και στέκεται στη διασταύρωση μεταξύ του εσωτερικού και του εξωτερικού κόσμου. Ο Jung επεσήμανε ότι η γνώση της προσωπικότητας του εγώ, συγχέεται συχνά με την αυτογνωσία. Όλοι έχουμε συνείδηση, όμως δεν θεωρεί δεδομένο, ότι γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Αλλά η συνείδηση ξέρει μόνο το δικό της περιεχόμενο, όχι το ασυνείδητο και το περιεχόμενό του.
Οι άνθρωποι μετρούν την αυτογνωσία τους, από το τι γνωρίζει ο μέσος άνθρωπος στο κοινωνικό του περιβάλλον, αλλά όχι από τα πραγματικά ψυχικά γεγονότα, που είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος κρυμμένα από αυτόν.
Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ
Ελβετός ιατρός και ψυχολόγος
Μια βασική Εγώ -ταυτότητα σχηματίζεται σχετικά νωρίς, αρχικά ενσωματωμένη στη δυάδα μητέρα-παιδί. Αργότερα διευρύνεται, μέσα από την οικογένεια και ακόμα πιο μετά εξαπλώνεται ώστε να συμπεριλάβει, ένα διευρυμένο πολιτισμικό περιβάλλον. Στη διαδικασία της σχηματοποίησης του Εγώ, ενσωματώνονται έμφυτες δραστηριότητες και κλίσεις του ατόμου. Όταν αυτές γίνουν αποδεκτές, από τη μητέρα ή την οικογένεια. Όσες δραστηριότητες και παρορμήσεις θα αξιολογηθούν αρνητικά, θα απορριφθούν. Η συνείδηση του αναπτυσσόμενου παιδιού, σχηματίζεται από τις προτιμήσεις και τις αντιπάθειες εκείνων των προσώπων από τα οποία εξαρτάται. Οι τάσεις και οι παρορμήσεις που απορρίπτονται από την οικογένεια δεν είναι εντελώς χαμένες, τείνουν να συγκεντρώνονται σαν μια alter-ego εικόνα ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του ατομικού ασυνείδητου. Αυτό το alter-ego ο Γιούγνκ το όρισε ως Σκιά, γιατί έτσι, ένα μέρος ενός ζεύγους αντιθέτων έρχεται στο φως της συνείδησης. Ενώ το άλλο απορριπτόμενο μέρος μεταφορικά πέφτει στη “Σκιά” του υποσυνείδητου.
Στη διαδικασία εξατομίκευσης το εγώ διαφοροποιείτε από τα συμπλέγματα.
Ένα από τα αρχικά καθήκοντα της διαδικασίας της εξατομίκευσης, είναι να διαφοροποιήσουμε το εγώ, από τα συμπλέγματα του προσωπικού ασυνείδητου. Ιδιαίτερα η περσόνα, η σκιά και το anima / animus . Ένα ισχυρό εγώ, μπορεί να συσχετιστεί αντικειμενικά με αυτά και με άλλα περιεχόμενα του ασυνείδητου, χωρίς να ταυτιστεί με αυτά. Εφόσον τα νοήματα ή τα χαρακτηριστικά της Σκιάς, ήταν πιθανώς μέρος του αναπτυσσόμενου ατόμου. Έτσι, συνεχίζουν να κουβαλούν μια αίσθηση της ατομικής ταυτότητας, ενός απορριπτόμενου ή απαράδεκτου είδους. Συνήθως σχετικού, με αισθήματα ενοχής και ντροπής..
Στην ψυχοθεραπεία επανεξετάζουμε τα νοήματα της σκιάς
Εφόσον η Σκιά, ήταν δυναμικά συσχετισμένη, από την κυρίαρχη εγώ-ταυτότητα, την περίοδο της πρώιμης ανάπτυξης. Είναι πιθανό, επιστρέφοντας να διεκδικήσει ένα μέρος συνειδητής ζωής, διεγείροντας το άγχος. Πολλή από τη εργασία ρουτίνας στην ψυχοθεραπεία και την ανάλυση είναι να δημιουργήσουμε ένα μέρος στο οποίο να επανεξεταστούν ασφαλώς τα νοήματα της Σκιάς. Χρειάζεται να ενσωματωθούν αρκετά από αυτά, που προηγουμένως είχαν απορριφθεί, από πρόωρο “διαχωρισμό”, κατά το σχηματισμό του Εγώ. Πολλά φυσικά γνωρίσματα της ψυχής, τα οποία είναι αποσυνδεδεμένα στην παιδική ηλικία. είναι πράγματι απαραίτητα για μια υγιή ενήλικη λειτουργία. Επιθετικές και σεξουαλικές παρορμήσεις, για παράδειγμα, είναι συχνά αποστασιοποιημένες. Εφόσον η έκφρασή τους στην παιδική ηλικία, θα μπορούσε να είναι ανάρμοστη ή πολιτισμικά απαράδεκτη και προβληματική για τους γονείς.
“Όσο πιο πολυάριθμα και πιο σημαντικά είναι τα ασυνείδητα περιεχόμενα που εξομοιώνονται με το εγώ, τόσο πιο κοντά είναι η προσέγγιση του εγώ με τον Εαυτό. Αν και αυτή η προσέγγιση πρέπει να είναι μια ατέρμονη διαδικασία”
Καρλ Γκούσταβ Γιουνγκ
Ελβετός ιατρός και ψυχολόγος
Η ενσωμάτωση της σκιάς ενισχύει το εγώ με δώρα
Το άτομο συχνά βιώνει την ενσωμάτωση της σκιάς, σαν μια νέα πνοή στη ζωή. Επειδή η Σκιά είναι δυνητικό Εγώ, τείνει να έχει την ίδια σεξουαλική ταυτότητα όπως το Εγώ, αρσενική στον άντρα και θηλυκή στη γυναίκα. Επιπρόσθετα για να προσωποποιηθεί στα όνειρα και το φανταστικό υλικό. Η Σκιά συνήθως προβάλλεται πάνω σε πρόσωπα του ίδιου φύλου, συχνά μέσω κάποιου που να μην είναι συμπαθής ή να προκαλεί ζήλια. Επειδή έχει χαρακτηριστικά που δεν είναι αρκετά ανεπτυγμένα στην κυρίαρχη εικόνα του ίδιου του ατόμου.
Όμως αυτά τα χαρακτηριστικά είναι αναγκαία για τη φυσιολογική ενήλικη προσωπικότητα. Εκεί μπορούν να προσαρμοστούν και να ενσωματωθούν με ένα τρόπο μη διαθέσιμο στην ανώριμη δομή του παιδικού Εγώ. Άλλα χαρακτηριστικά, ακόμα και η εύκολη έκφραση της έμφυτης εξυπνάδας, μπορεί παρόμοια να διαχωριστεί στη Σκιά. Η συνειδητή ενσωμάτωση των νοημάτων της Σκιάς, έχει διπλή επίδραση και στη μεγέθυνση της σφαίρας της δράσης του Εγώ. Αλλά και στην απελευθέρωση της ενέργειας που χρειαζόταν προηγουμένως, για να διατηρηθούν, ο διαχωρισμός και η απώθηση εκείνων των χαρακτηριστικών της Σκιάς.
Το Εγώ και η σχέση του με τον Εαυτό.
Στο γιουνγκιανό μοντέλο ο Εαυτός είναι το ρυθμιστικό κέντρο ολόκληρης της ψυχής, ενώ το Εγώ είναι μόνο το κέντρο της ατομικής συνείδησης. Είναι επίσης το αρχέτυπικο υπόδειγμα της ξεχωριστής ταυτότητας του Εγώ.
Επειδή ο Εαυτός είναι μια πιο συνολική οντότητα του Εγώ. Η αντίληψη του Εγώ για τον Εαυτό, συχνά παίρνει τη μορφή του συμβόλου υψηλότερης αξίας: εικόνες του Θεού, ο ήλιος ως κέντρο του ηλιακού συστήματος, ο πυρήνας ως το κέντρο του ατόμου, κλπ.
Ο συγκινησιακός τόνος μιας εμπειρίας του Εαυτού είναι συχνά υπερφυσικός ή συναρπαστικός και εμπνέει δέος. Το Εγώ βιώνοντας τον Εαυτό μπορεί να νιώθει ότι είναι το αντικείμενο μιας ανώτερης δύναμης. Όταν το Εγώ είναι ασταθές, ο Εαυτός μπορεί να εμφανίζεται ως το καθησυχαστικό σύμβολο των εντολών. Συχνά παρουσιάζεται με τη μορφή ενός “μάνταλα”, μια φιγούρα με ξεκάθαρη περιφέρεια και κέντρο. Όπως ένας τετραγωνισμένος κύκλος ή κυκλικό τετράγωνο, παρόλα αυτά τέτοιες μορφές είναι ικανές για μια ατελείωτη ανάπτυξη.
Στις ανατολικές θρησκευτικές παραδόσεις, οι συνθέσεις των μάνταλα συχνά περιλαμβάνουν εικόνες θεού και χρησιμοποιούνται σε πνευματικές πρακτικές. Παρόλο που ο Εαυτός είναι η λιγότερο εμπειρική από τις γιουνγκιανές δομικές έννοιες. Γιατί είναι στα σύνορα του οτιδήποτε μπορεί κλινικά να αποδειχθεί. Είναι ένας χρήσιμος τρόπος να περιγράψουμε ψυχολογικά ό,τι είναι αλλιώς απερίγραπτο. Όντως, φαινομενολογικά ο Εαυτός είναι εικονικά πανομοιότυπος από αυτό που παραδοσιακά ονομάζεται Θεός.
Όταν το εγώ βιώνει τον εαυτό του ως κέντρο της ψυχής, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αντισταθεί στην ταυτοποίηση με τον εαυτό. Οφείλει την ύπαρξή του στην ιεραρχία της ψυχής και δεν είναι ο πυρήνας της.
Η ταύτιση του εγώ με τον εαυτό, μπορεί να εκδηλωθεί με δύο τρόπους: την αφομοίωση του εγώ από τον εαυτό, οπότε το εγώ πέφτει υπό τον έλεγχο του ασυνείδητου, ή την αφομοίωση του εαυτού από το εγώ. Σε αυτές τις περιπτώσεις το εγώ γίνεται υπερβολικό. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι ο πληθωρισμός, με διαταραχές στην προσαρμογή. .
Λίγα λόγια για μένα :
Γεια σας είμαι η Τζέσικα Μαργαρίτη ψυχοθεραπεύτρια με Jugian προσανατολισμό. Εξειδικεύομαι στην Κλινική Εκφραστική Θεραπεία μεσώ Τεχνών (Expressive Art Therapy) που συνδυάζει την αναλυτική ψυχολογία του βάθους του Carl Jung με την Gestalt. Μου αρέσει πολύ να δουλεύω με τους ανθρώπους μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι , τις μινιατούρες και τη μέθοδο Jugian Sandplay. Έχω εκπαιδευτεί στην προσωποκεντρική και τη βιωματική μέθοδος Focusing. Οπως και στην Συστημική Αναπαράσταση του Bert Hellinger.
Το 2008 ίδρυσα το Κέντρο Έντεχνης Δράσης που μέχρι και σήμερα είναι ένας χώρος, πνευματικότητας, τέχνης και ψυχοθεραπείας. Στις υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι η Συμβουλευτική και η Ψυχοθεραπεία ατομικά δια ζώσεις άλλα και εξ αποστάσεως (online). Διοργανώνουμε πρωτοποριακά ομαδικά σεμινάρια και κλειστές ομάδες ψυχοθεραπείας.
Στις αγαπημένες μου διοργανώσεις είναι οι Εναλλακτικές διακοπές μέσω τεχνών.
Από την πολυετή εξερεύνηση μου στο χώρο τον Εναλλακτικών Θεραπειών ξεχώρισα τη Σαμάνικη Διδασκαλία και συνέθεσα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Shamanic Practitioner Training με πιστοποίηση από τον διεθνή οργανισμό, International Practitiners of Holistic Mendicine IPHM.