Το Γιν και το Γιανγκ είναι μια τέλεια αναπαράσταση του Animus(η Αρσενική πλευρά της γυναίκας) και της Anima (η θηλυκή πλευρά του άντρα ). Σε αυτό το αρχαίο σύμβολο του Γιν και του Γιανγκ υπάρχουν πολλά δεδομένα νοήματα: το φως και το σκοτάδι, το καλό και το κακό, το θετικό και το αρνητικό, ο ουρανός και η γη, η αγάπη και το μίσος, η ζωή και ο θάνατος …
Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε πως ασυνείδητα αυτά τα αρχέτυπα (στοιχεία της ανθρώπινης ψυχής) μας επηρεάζουν στην καθημερινή ζωή.
Τι σημαίνει Anima-Animus;
Οι όροι “Anima” και “Animus”, δημιουργήθηκαν από τον διάσημο ψυχολόγο και ψυχίατρο Carl Gustav Jung. Μιλάει τόσο για τις αρσενικές ενέργειες που υπάρχουν μέσα στη γυναίκα όσο και τις θηλυκές ενέργειες που υπάρχουν μέσα στον άνδρα. Ο Jung τα θεωρεί από τα βασικά μας αρχέτυπα.
Ο Γιουνγκ περιέγραψε το αρχέτυπο ως «η απαραίτητη συσχέτιση με το συλλογικό ασυνείδητο». Μέσω του συλλογικού ασυνείδητου η ατομική ψυχή είναι καλωδιωμένη με τα αρχέτυπα, τα οποία περιλαμβάνουν υλικό που είναι κοινό για όλη την ανθρωπότητα. Ωστόσο, το αρχέτυπο δεν είναι δυνατόν να το γνωρίσουμε ευθέως αλλά μάλλον μέσω συμβόλων όπως τα όνειρα, η τέχνη, και οι μύθοι. Ο Γιουνγκ θεωρούσε ότι το θηλυκό και το αρσενικό αρχέτυπο αποτελούν τις περισσότερο ουσιώδης πλευρές της αρσενικής και θηλυκής ψυχής.
Ο Γιουνγκ συσχέτισε το θηλυκό στοιχείο με το ασυνείδητο και τον κόσμο των συναισθημάτων, ο οποίος συνδέεται με την διαίσθηση και τις μη ορθολογικές ευαισθησίες. Αυτός περιέγραψε το θηλυκό στοιχείο ως «σοφία και πνευματική αποθέωση που ξεπερνά τη λογική» καθώς και ως «το ένστικτο και η ώθηση». Σύμφωνα με τον Γιουνγκ, το θηλυκό στοιχείο ταυτίζεται με τον Έρωτα, ή αυτό που ονόμασε ψυχική σχετικότητα. Ο Γιουνγκ ισχυρίστηκε ότι τα θηλυκά αρχέτυπα επεκτάθηκαν από «την κρυφή πρωτόγονη μορφή της θεάς.
Οι δύο όψεις του θηλυκού
Σύμφωνα με τον Γιουνγκ, το δόγμα του θηλυκού έχει δυο πλευρές- μια υποτυπώδης ή στατική πλευρά και μια μετασχηματιστική ή δυναμική πλευρά. Η κάθε μια από αυτές έχει μια θετική και αρνητική πλευρά. Η θετική έκφραση της στατικής πλευράς συνεπάγεται δεκτικότητα, βάθος, διεργασία, εσωστρέφεια, υγρότητα, και περιεκτικότητα. Αυτή σχετίζεται με τη γη και τη σταθερότητα, την ύλη, την αρμονία και την οικογενειακή ζωή. Στην αρνητική πλευρά της, η στατική πλευρά του θηλυκού συνεπάγεται την παγίδευση και την κατάθλιψη. Η δυναμική πλευρά του θηλυκού συσχετίζεται με την μεταμορφωτική ικανότητά της. Το χιούμορ, τη ζωτικότητα, τη ζωντάνια καθώς και τον ενθουσιασμό συνδέονται με τη θετική δυναμικότητα. Στην αρνητική πλευρά της, η δυναμικότητα σχετίζεται με την καταστροφή και τη θνησιμότητα.
Το θηλυκό αρχέτυπο ισοδύναμο με το αρσενικό αρχέτυπο
Ο Γιούνγκ αντιλαμβανόταν το θηλυκό αρχέτυπο ισοδύναμο με το αρσενικό αρχέτυπο, και απέδειξε έναν βαθύ σεβασμό για όλους τους τομείς της ψυχής. Ισχυρίστηκε ότι προκειμένου να υπάρξει ανθρώπινη εξέλιξη απαιτείται ανάπτυξη όλων των πτυχών της ψυχής. Τα αρχέτυπα του Animus και της Anima, τα οποία ο Γιούνγκ ερμήνευσε ως αντιπρόσωπους του αντίθετου ψυχισμού για τους άνδρες και τις γυναίκες, αντίστοιχα, δίνουν στο κάθε φύλο τη δυνατότητα να εκδηλώσει όλες τις διαστάσεις της πολικότητας στο θηλυκό και αρσενικό. Αυτές οι έννοιες, όταν δεν περιορίζονται από στερεότυπα που αφορούν το φύλο, αντιπροσωπεύουν εξίσου έγκυρους τρόπους για να λειτουργήσουμε στον κόσμο.
Ο Γιουνγκ έκανε πιο πολύπλοκη τη δουλειά του σε ότι αφορά το θηλυκό αρχέτυπο συνδέοντας το με τις δικές του ιδέες για την ψυχολογία των γυναικών και το ρόλο του φύλου, τα οποία βασίζονταν κυρίως σε Βικτωριανά στερεότυπα τα οποία θεωρούσαν τις γυναίκες κατώτερες σε πολλές διαστάσεις. Για παράδειγμα, ο Γιουνγκ παρέθεσε την κάτωθι δήλωση και αρκετές άλλες όπως αυτή.
«Επομένως, και τα δύο φύλα έχουν ανάγκη από αναπλήρωση και άλληλο – συμπλήρωση από όλες εκείνες τις ιδιότητες των δύο φύλων οι οποίες έχουν μεν αναπτυχθεί αλλά όχι επαρκώς». Αυτή η διατύπωση ανοίγει τους ορίζοντες για το κάθε φύλο να αγκαλιάσει τις μη εξελιγμένες πλευρές του εαυτού, όντας είτε άνδρας είτε γυναίκα, οι οποίες πηγάζουν από την προσωπική τους ψυχολογία ή τους περιορισμούς τους οποίους τα πολιτιστικά στερεότυπα έχουν σφυρηλατήσει.
Συνειδητό- ασυνείδητο
Στην αναλυτική ψυχολογία, το εγώ συνδέεται με τη συνείδηση και την αρσενική αρχή. Η θηλυκή αρχή γενικά χαρακτηρίζει το ασυνείδητο και τον εαυτό. Όμως στη θηλυκή αρχή δεν δόθηκε ψυχική δομή ισοδύναμη με το εγώ. Αυτό το έγγραφο προτείνει ένα πρότυπο της ψυχής, όπου ο εαυτός και το εγώ είναι οι κύριοι τρόποι ψυχικής εμπειρίας. Ο εαυτός ως τρόπος «ύπαρξης» αντιπροσωπεύει τη θηλυκή αρχή και λειτουργεί σύμφωνα με την πρωτογενή διαδικασία. Το εγώ αντιπροσωπεύει, την αρσενική αρχή και τη δευτερεύουσα διαδικασία. Οι θηλυκές και αρσενικές αρχές θεωρούνται ότι έχουν ίση σημασία τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες και δεν περιορίζονται από το φύλο. Στο προτεινόμενο μοντέλο της ψυχής ούτε το εγώ ούτε ο εαυτός αντιπροσωπεύει το ψυχικό σύνολο. Η αλληλεπίδραση των δύο ψυχικών τρόπων / αρχών αποτελεί την ψυχή και τη διαδικασία εξατομίκευσης. Η διαδικασία εξατομίκευσης, όπως κατανοείται από τη Γιουνγκιανή θεωρία και ενθαρρύνεται στην ανάλυση, περιλαμβάνει έναν συνεχή διάλογο μεταξύ του Εγώ ως υπεύθυνου κέντρου της συνείδησης, και ενός μυστηρίου ρυθμιστικού κέντρου ολόκληρης της ψυχής, ένα κέντρο που το ονόμασε Εαυτό.
Η Anima
Η Anima, που προέρχεται από τη λατινική έννοια που σημαίνει “ψυχή και ζωικότητα”, αναφέρεται στην ασυνείδητη γυναικεία διάσταση ενός αρσενικού, το οποίο μπορεί συχνά να ξεχαστεί ή να κατασταλεί στην καθημερινή ζωή. Ωστόσο, προκειμένου να προχωρήσουμε ψυχολογικά και να επιτύχουμε μεγαλύτερη εσωτερική ισορροπία και αρμονία, είναι απαραίτητο για έναν άνθρωπο να αναγνωρίσει, να αγκαλιάσει και να συνδεθεί με αυτό το λανθάνον στοιχείο του χαρακτήρα του.
Όπως ο Jungian Ψυχολόγος Dan Johnston περιγράφει, ο άνθρωπος που έχει συνδεθεί με τη θηλυκή του Anima εμφανίζει «τρυφερότητα, υπομονή, διεργασία, φροντίδα, ανάλυση και συμπόνια». Ωστόσο, η καταστολή του θηλυκού στοιχείου μέσα στον άνθρωπο οδηγεί σε μια αρνητική Anima που ενεργοποιεί τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας όπως ” ματαιοδοξία, αυτοκαταστροφή, ζήλια, ευαισθησία και υστερία. ”
Ο Animus
Το Animus, που είναι μια λατινική λέξη που σημαίνει “η λογική ψυχή” οι ψυχικές δυνάμεις, η νοημοσύνη”, είναι η ασυνείδητη αρσενική διάσταση στη γυναικεία ψυχή. Λόγω της κοινωνικής, γονικής και πολιτιστικής προετοιμασίας, ο Animus ή το αρσενικό στοιχείο μέσα στη γυναίκα μπορεί συχνά να ανασταλεί, να συγκρατηθεί και να κατασταλεί. Από την άλλη πλευρά, ορισμένες κοινωνίες και πολιτισμοί (όπως ο δυτικός τρόπος ζωής), επιβάλλουν αδίστακτα τα ιδανικά της ανδρικής απόλαυσης ως τρόπους για να υπερέχουν, να επιτύχουν και να πάρουν οτιδήποτε στη ζωή οι γυναίκες.
Όλα αυτά τα εξωτερικά στοιχεία μπορούν να συμβάλλουν σε ένα αρνητικό Animus, το οποίο αποκαλύπτεται στην προσωπικότητα μιας γυναίκας μέσω διαλεκτικών τάσεων, αδίστακτων, καταστρεπτικών και αδιάφορων. Εντούτοις, η ενσωμάτωση ενός θετικού Animus στην γυναικεία ψυχή μπορεί να οδηγήσει σε δύναμη, βεβαιότητα, ομαλότητα και ορθολογισμό.
Κερδίζοντας την Ολότητα
Στο μυαλό του Jung – ο οποίος απέκτησε πολλές από τις σκέψεις και τις διδασκαλίες του από τις Ανατολικές Φιλοσοφίες – για να είναι ένα άτομο ολοκληρωμένο μέσα από τη διαδικασία της “Εξατομίκευσης”, ένα άτομο πρέπει να συναντήσει και να εργαστεί για να αγκαλιάσει το εσωτερικό του Anima και Animus.
Όπως εξηγεί ο Jung , η διαδικασία αυτή της Εξατομίκευσης μας κάνει να νιώθουμε ολοκληρωμένοι. Φτάνουμε στην αυτοτέλεια” και την “αυτοπραγμάτωση”, και αυτό επηρεάζει τη ζωή μας και τις σχέσεις μας.
Έτσι, η σύνδεση με το εσωτερικό μας αρσενικό ή θηλυκό στοιχείο είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη της αυτογνωσίας και της κατανόησης, τα οποία αποτελούν σημαντικά συστατικά της ψυχικής εργασίας.
Κάνοντας τη σύνδεση
Η σύνδεση με το εσωτερικό σας Anima ή Animus δεν σχετίζεται με τη σεξουαλικότητα. Επειδή αυτά τα αδρανή στοιχεία μέσα μας δεν έχουν καμία σχέση με τη σεξουαλικότητα. Στην ουσία χρειάζεται να δημιουργήσουμε ισορροπία στις κλίμακες παθητικών (θηλυκών) και επιθετικών (αρσενικών) ενεργειών μέσα μας. Πώς λοιπόν μπορούμε να ολοκληρώσουμε περαιτέρω τη διαδικασία της Εξατομικεύσεως, πώς μπορούμε να συνδεθούμε με αυτήν την άλλη κρυφή πλευρά του εαυτού μας; Ακολουθούν μερικές προτάσεις:
Για άντρες η σύνδεση με την Anima
Η σύνδεση με την Anima για τα αρσενικά αφορά την κατανόηση της γυναικείας ενέργειας που εκδηλώνεται ως παθητικότητα, ευαισθησία και συναισθηματικότητα. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
- Εξάσκηση στην τέχνη της ακρόασης, εν συναίσθησης και συμπόνιας
- Ανακάλυψε μια παθιασμένη πλευρά μέσω της τέχνης.
- Φροντίζοντας ή καλλιεργώντας κάτι
- Εξάσκηση προσεκτικής ανάλυσης και εξέταση των αναγκών των άλλων.
- Εκφράζοντας δημιουργικά την εσωτερική Anima, π.χ. μουσική, τέχνη, γλυπτική, ποίηση, χορό.
- Εξάσκηση προσοχής, με διαλογισμό και άλλοι τρόποι να έρθετε σε επαφή και να κατανοείτε τα εσωτερικά συναισθήματα.
- Διευρύνετε τα χόμπι ή τα ενδιαφέροντά σας για να ενσωματώσετε τις θηλυκές ενέργειες στη ζωή σας.
- Εξάσκηση και εσωτερική μελέτη με σκοπό την καλύτερη εξέταση των εσωτερικών σας αναγκών για αγάπη και εκπλήρωση.
Για γυναίκες η σύνδεση με τον Animus
Για τα θηλυκά, η σύνδεση με το εσωτερικό Animus είναι επίσης και για την κατανόηση της αρσενικής ενέργειας που εκδηλώνεται ως όλα όσα είναι ενεργά, κυρίαρχα και λογικά. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν:
- Εξάσκηση βεβαιότητας.
- Υιοθέτηση ενός ρόλου ή θέσης που σας δίνει την κυριαρχία / εξουσία.
- Μάθετε να αναλαμβάνεται κάτι στη ζωή σας.
- Ανακαλύπτοντας και αναπτύσσοντας τις ικανότητες ηγεσίας σας.
- Να γίνει πιο αυτοδύναμος και αυτόνομος.
- Ανάπτυξη δεξιοτήτων, για επίλυση προβλημάτων που απαιτούν λογική.
- Κερδίζοντας περισσότερη συναισθηματική ισορροπία και αυτογνωσία.
- Ανάπτυξε, αθλητικές δραστηριότητες
- Ανάπτυξη της λογικής σκέψης μελετώντας την προσέγγιση των προβλημάτων, των αποφάσεων και των καταστάσεων από τους ορθολογικούς ανθρώπους.
Έτσι, αν σας άρεσε αυτό το άρθρο παρακαλώ μοιραστείτε το και με άλλους!
Λίγα λόγια για μένα :
Γεια σας είμαι η Τζέσικα Μαργαρίτη ψυχοθεραπεύτρια με Jugian προσανατολισμό. Εξειδικεύομαι στην Κλινική Εκφραστική Θεραπεία μεσώ Τεχνών (Expressive Art Therapy) που συνδυάζει την αναλυτική ψυχολογία του βάθους του Carl Jung με την Gestalt. Μου αρέσει πολύ να δουλεύω με τους ανθρώπους μέσα από το δημιουργικό παιχνίδι , τις μινιατούρες και τη μέθοδο Jugian Sandplay. Έχω εκπαιδευτεί στην προσωποκεντρική και τη βιωματική μέθοδος Focusing. Οπως και στην Συστημική Αναπαράσταση του Bert Hellinger.
Το 2008 ίδρυσα το Κέντρο Έντεχνης Δράσης που μέχρι και σήμερα είναι ένας χώρος, πνευματικότητας, τέχνης και ψυχοθεραπείας. Στις υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι η Συμβουλευτική και η Ψυχοθεραπεία ατομικά δια ζώσεις άλλα και εξ αποστάσεως (online). Διοργανώνουμε πρωτοποριακά ομαδικά σεμινάρια και κλειστές ομάδες ψυχοθεραπείας.
Στις αγαπημένες μου διοργανώσεις είναι οι Εναλλακτικές διακοπές μέσω τεχνών.
Από την πολυετή εξερεύνηση μου στο χώρο τον Εναλλακτικών Θεραπειών ξεχώρισα τη Σαμάνικη Διδασκαλία και συνέθεσα το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Shamanic Practitioner Training με πιστοποίηση από τον διεθνή οργανισμό, International Practitiners of Holistic Mendicine IPHM.
